Nhà thờ Giáo họ Xuân Thụy đầu tiên được ghi nhận qua lời kể của các bậc cao niên nơi đây thì chỉ là ngôi nhà tạm, vách đất, mái cọ có từ những năm đầu thế kỷ 20.
Hạt giống Tin Mừng đến với Xuân Thuỵ vào những thập niên đầu của thế kỷ 20. Theo như những gì các cụ nhớ lại thì đức tin đến đây bắt nguồn từ Tử Đình. Một vài cụ người Xuân Thuỵ tới vùng đất Tử Đình làm việc có dịp tiếp xúc, làm việc với người Công Giáo. Cảm mến trước đời sống cũng như giáo lý của những người nơi đây, các cụ đã xin theo đạo. Khi trở về quê, các cụ đã động viên gia đình, con cháu cùng theo đạo. Chắc chắn rằng khi đó đức tin mà các cụ đã lãnh nhận gặp phải không ít thử thách. Những hiểu lầm, chống đối và nghi kỵ là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, vượt lên những khó khăn đó, các cụ vẫn kiên vững gìn giữ hạt giống đức tin để truyền lại cho con cháu. Ban đầu chỉ có ba gia đình theo đạo. Đó chính là nền tảng đức tin của giáo họ hôm nay.
Chẳng rõ giáo họ Xuân Thuỵ được được thành lập từ khi nào nhưng thời cha Giuse Sỹ coi sóc Tử Đình (1895- 1925), ngài đã quan tâm chăm sóc mục vụ và dự định xây dựng ngôi nhà thờ cho giáo họ. Trước đó, giáo họ chỉ có ngôi nhà tạm bằng vách đất, lợp lá cọ làm nơi đọc kinh cầu nguyện đặt trên khu đất mà gia đình cụ Phanxico Xavie Lê Bá Chỉnh dâng hiến. Cha già Sỹ đã cho đặt móng ngôi Nhà thờ với diện tích khá lớn (217m), tuy nhiên công trình còn đang dở dang thì cha qua đời. Như vậy, kể từ khi đón nhận đức tin tới thời điểm này, số lượng giáo dân đã tăng lên đáng kể. Dự án của ngôi Thánh đường đã phần nào nói lên đời sống đức tin của cộng đoàn nơi đây. Kế nhiệm cha Giuse là cha Toàn (coi sóc từ 1925 đến 1935). Cha lo liệu giúp đỡ để giáo họ hoàn thành được ngôi Thánh đường với diện tích nhỏ hơn (157m) trên nền móng cũ. Trải qua thời gian với bao thay đổi, đời sống đức tin của Xuân Thuỵ vẫn đứng vững. Đã bao lần Nhà thờ bị hư hại, bị phá đổ bởi chiến tranh, cộng đoàn không còn nơi quy tụ để đọc kinh cầu nguyện chung với nhau. Một thời gian dài nơi đây thiếu vắng mục tử chăm sóc, không có Thánh lễ và rất ít được lãnh nhận bí tích. Những khó khăn như thế dẫu rằng có phai nhạt nhưng không làm lụi tàn đức tin mà cộng đoàn đã lãnh nhận từ cha ông.
Xuân Thuỵ hôm nay đã mang một dáng vẻ khác, một hình hài khác. Số lượng giáo dân từ ba gia đình ban đầu nay đã lớn lên thành 223 nhân danh. Ngôi nhà nguyện tạm bợ khi xưa nay đã là ngôi Nhà thờ khang trang, rộng lớn. Ngày khánh thành Nhà thờ là ngày đánh dấu niềm vui lớn lao của cộng đoàn khi vị chủ chăn giáo phận về làm phép và dâng lễ tạ ơn.
Ngôi Nhà thờ mới như chứng tỏ sự lớn mạnh về đức tin của cộng đoàn. Giờ đây, Xuân Thuỵ đã có các hội đoàn là nơi quy tụ mọi người để sinh hoạt trong đoàn thể. Tuy số nhân danh không lớn nhưng nơi đây đã có hội Giuse, Mân Côi, ca đoàn, hội kèn. Đó là những nỗ lực rất lớn của mọi người nơi đây.
Noi gương thánh Phanxico Xavie, Đấng bảo trợ của giáo họ, mỗi người nơi đây đang dấn thân để đem Tin Mừng đến cho mọi người.
Giáo họ Xuân Thuỵ nằm trên địa bàn thôn Xuân Thuỵ, xã Kiêu Kỵ, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội, cách nhà xứ Tử Đình khoảng 11 km về phía Đông Nam. Trải qua những đổi thay của xã hội theo dòng thời gian, Xuân Thuỵ đã ngày một đổi thay để lớn mạnh như ngày hôm nay.
Bài: Sưu tầm & Biên tập